Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

• De uitvoering van de opgave ERL ligt op schema. Zie voor een nadere toelichting de tekst hieronder.

• Zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 44 (Overheveling middelen werkbudget naar personeelskostenbudget).

• Zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 45 (Overheveling middelen personeelskostenbudget naar krediet Opgave ERL).

• Zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 46 (Herfasering middelen opgave ERL).

• De uitvoering van het verlengde Erfgoedprogramma ligt op schema. Voorbeelden van lopende onderdelen zijn:
  • Opdrachtverlening fase 2 van de Boerderijenvisie voor vier gemeenten uit het bevingsgebied voor de gemeenten Westerwolde en Westerkwartier;
  • Opstellen actualisatie Erfgoedprogramma 2026-2028;
  • Aansluiting Erfgoedprogramma bij Herstelagenda;
  • Inzet regioarcheoloog voor onder andere pilot Injectietechniek bij schadeherstel;
  • Zes publieksvriendelijke archeologische bureauonderzoeken voor zes kernen in het bevingsgebied;
  • Alle aanvragen voor desubsidieregeling Erfgoedpanden in een gebiedsaanpak zijn beschikt.

• Uitvoeren van de actiepunten voortkomend uit de Tussenevaluatie Opgave ERL ligt overwegend op schema, onder andere:

• 1. Zie tekst bij Mooi Groningen

2. In de eerste 8 maanden van 2025 is de verbinding tussen ERL en onder andere de volgende opgaven gelegd en/of nader ingevuld: Economische Agenda, Maatregel 29, Omgevingsvisie, Ruimtelijke arrangementen, vrijetijdseconomie, grondzaken, bodemdaling/veenoxidatie, Prolander, Data en het provinciaal programma NPG.

3. Zie tekst uitrol Erfgoedprogramma

4. De middelen voor Nij Begun zijn eind 2024 beschikt. Op dit moment is geen lobby aan de orde voor aanvullende middelen. Dit kan in de nabije toekomst wel weer gaan spelen als de versterkingsoperatie vertraagd, aangezien het Erfgoedprogramma daaraan gekoppeld is.

5. In 2024 is onderzocht wat de ondersteuningsbehoeften zijn van de gemeenten binnen de beleidsterreinen Erfgoed, Ruimtelijke kwaliteit en Landschap. De actiepunten die voortkomen uit de aanbevelingen zijn vastgesteld in het Bestuurlijk Overleg ERL en vervolgens begin 2025 ambtelijk besproken met de gemeenten. Dit heeft onder andere geleid tot de voorbereidingen voor het instellen van een 'pool' met ontwerpers die ingezet kunnen worden bij gemeenten en deels bij de provincie. En we hebben twee traineeplekken gecreëerd vanaf 1 september 2025. De trainees zijn geworven en starten in Oldambt en Westerkwartier.

• Wij werken aan het beleidsprogramma Ruimtelijke kwaliteit en Landschap en de uitvoeringsagenda Mooi Groningen. Tot nu toe hebben enkele interne en externe bijeenkomsten voor plaatsgevonden en naar verwachting worden beide stukken eind 2025 opgeleverd. Dit punt raakt ook de uitkomst van het onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van gemeenten op het vlak van ERL. Zie hiervoor punt 5.

• In 2025 is de tweede fase van de Boerderijenvisie gestart. Hiervoor is een projectleider aangesteld. Aan alle gemeenten uit de provincie is gevraagd of er behoefte is aan een boerderijenvisie. Twee gemeenten buiten het bevingsgebied hebben gezegd mee te willen doen in de ontwikkeling van boerderijenvisies in aanvulling op de gemeenten binnen dit gebied. Voor deze twee gemeenten is de inventarisatie afgerond.

• De inzet van de regioarcheoloog wordt in 2025 voortgezet vanuit het Erfgoedprogramma. Er is een uitvraag gedaan bij de gemeenten voor de behoefte aan extra ondersteuning voor archeologische taken die niet gerelateerd zijn aan versterking en schadeherstel.

• Op 1 januari 2025 is de vervolgopdracht ingegaan (vanuit een Europese aanbesteding) voor de actualisatie van de Erfgoedmonitor.

• Op 11 februari 2025 hebben wij het Programma en Uitvoeringsprogramma Leefbaarheid 2025-2027 vastgesteld en ter informatie naar uw Staten hebben gestuurd. Op 23 april 2025 hebben uw Staten bij de behandeling van het Programma en Uitvoeringsprogramma 2025-2027 ingestemd met de 5e begrotingswijziging voor Leefbaarheid.
• Inmiddels zijn de subsidieregelingen Flexpool versnelling voorfase woningbouw 2025-2026 en Uitvoering Masterplan Regiocentra opengesteld. De regeling Positieve gezonde leefstijlinitiatieven wordt in het najaar van 2025 opengesteld. Op 20 maart 2025 vond het drukbezochte provinciale wooncongres Groningen in ons provinciehuis plaats, en op 22 mei het symposium Brede Welvaart waarbij de monitor Brede Welvaart Groningen 2024 is uitgereikt.

• Zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 47.

• Zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 48.

• Op 6 maart 2025 is het concept van de Economische Agenda gepubliceerd waarin € 180 miljoen voor vitale regiocentra wordt toegezegd. De Economische Agenda wordt in het najaar van 2025 verder uitgewerkt in een uitvoeringsplan. De plannen voor de elf geselecteerde regiocentra in Groningen zijn op 26 juni 2025 gepubliceerd op een gezamenlijke manifestatie. De elf plannen bevatten een uitvoeringsparagraaf voor 2025-2028. In de tweede helft van 2025 worden de plannen geïncorporeerd in een gezamenlijk programmaplan als Uitvoeringsprogramma Regiocentra 2025-2028.

• Op 1 juli 2025 hebben wij besloten om de regiodeal-middelen via de subsidieregeling Masterplan Regiocentrate verdelen onder de gemeenten. Deze subsidie ondersteunt de gemeenten met de start van de uitvoering van de prioritaire gebieden.

• Zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 2.

• De uitvoeringsagenda RGA is volgens planning geagendeerd voor het Bestuurlijk Overleg Leefomgeving met het Rijk op 2 juni. Het zal een adaptief document zijn dat jaarlijks kan worden aangevuld en geactualiseerd. Daarnaast staat in de Toekomstagenda RGA, die het afgelopen jaar is opgesteld, beschreven hoe we binnen de regio aan het thema economie werken.

• Een belangrijk onderdeel in het invullen van de woingbouwopgave de komende tijd is de uitwerking van de wet Versterking Regie van de Volkshuisvesting. Door de wet krijgen de provincies een nieuwe rol. Dit zal moeten worden meegenomen in op welke manier en waarover afspraken in de RGA gemaakt kunnen worden. Ook zal goed moeten worden gekeken hoe de resultaten van het woningbouwbehoefte-onderzoek kunnen worden verwerkt. Provincie Drenthe is op dit moment bezig met een nieuwe woondeal, als provincie Groningen zetten wij niet in op een nieuwe woondeal.

• De regiofondsmiddelen die nog beschikbaar zijn voor de Samenwerkingsagenda Mobiliteit zijn grotendeels weggezet binnen de vijf regionale programma’s. Omdat er nog een (klein) deel van het budget beschikbaar is, kunnen deelnemende partners nog tot november 2025 projecten - passend binnen de regionale programma’s - indienen.